Terapia połykania [+ SCHEMAT]

[POBIERZ GRAFIKĘ: 5-etapowy proces pracy z pacjentem od oswajania do połykania].

W zależności od celu, logopeda będzie przeprowadzać terapię logopedyczną połykania nie tyle na różne sposoby, co zaczynając w innym momencie całego procesu.

O co tutaj chodzi?

Dla przykładu:

Terapię karmienia należy traktować jako etap poprzedzający terapię reedukacji połykania, części pacjentów niepotrzebny, ale istotny dla reedukacji samego połykania.

Schemat – terapia logopedyczna połykania:

Terapia karmienia ma dwa duże filary: oswajanie, odwrażliwianie oraz nauka obróbki jedzenia, przygotowanie bolusa pokarmowego.

Terapia połykania wymaga przygotowania języka, warg, policzków, podniebienia miękkiego do reedukacji funkcji połykania, która kumuluje w sobie umiejętności nabyte w fazie predoralnej i oralnej i uzupełnia tę fazę o niezbędne elementy, jak zbudowanie zwarć czy podciśnienia w jamie ustnej.

Takie rozdzielenie jest i nie jest konieczne. Część pacjentów po terapii karmienia jest idealnie przygotowanych do reedukacji połykania, która nawet zadziewa się sama, mimochodem. Część pacjentów natomiast po terapii karmienia nadal może mieć problemy, które wpływają na funkcje, np. udało się oswoić z jedzeniem i przejść z butelki na pokarmy stałe, jednak obróbka pokarmów wymaga jeszcze doszlifowania i można to zrobić już w takiej typowej reedukacji połykania.

PYTANIA DLA LOGOPEDY:

Aby odpowiedzieć sobie na pytanie z która terapią BARDZIEJ mam do czynienia, odpowiedz sobie najpierw na trzy proste pytania:

1. Czy mój pacjent ma nadwrażliwości orofacjalne?
2. Czy mój pacjent dławi się, krztusi i odrzuca jedzenie pokarmów stałych?
3. Czy zauważasz problemy z połykaniem?

Jeśli na pytanie 1, 2 i/lub 3 odpowiedziałaś TAK, to znaczy, że musisz zacząć od terapii karmienia, ponieważ podanie pokarmów stałych dla tego pacjenta jest zwyczajnie niebezpieczne.

Jeśli na pytania 1 i/lub 2 odpowiedziałaś NIE, a na pytanie 3 odpowiedziałaś TAK, to znaczy, że pacjent nie ma problemów z dostarczaniem sobie energii z pożywienia stałego, najada się, jednak jego umiejętności motoryczne pozostawiają wiele do życzenia i warto to poprawić w terapii. Może się okazać, że trzeba będzie wrócić do nauki gryzienia czy żucia, ale taka terapia logopedyczna będzie już miała zupełnie inny charakter.

Zatem etapy terapii karmienia i terapii połykania czasem występują rozłącznie, czasem mają wiele wspólnego, ważniejsze jest jednak, aby zrozumieć, że obie terapie logopedyczne występują na osi czasu jako swego rodzaju continuum.

Czasami zdarza się bowiem, że prowadzisz terapię logopedyczną dziecka, które ma międzyzębowość, a jednocześnie sporą wybiórczość pokarmową. Zazwyczaj logopeda wie, z czym się wiąże międzyzębowość – m. in. z zaburzonym połykaniem – i chce od tego zaczynać. TO DUŻY BŁĄD.

Dziecko jedzące wybiórczo często:

• nie toleruje dotyku obcych osób w okolicach ust i wewnątrz jamy ustnej – co oznacza, że praca w tym obszarze jest niemożliwa
• ma dodatkowo zaburzenia z obszaru integracji sensorycznej, gł. zaburzenia czucia głębokiego (czucia z mięśni głębokich) – co oznacza, że brakuje mu świadomości własnego ciała, w tym świadomości narządów artykulacyjnych – takie dziecko może nie panować nad precyzją ruchów języka, warg itd.

Wprowadzając terapię połykania w takim momencie, wymagamy od dziecka zbyt dużo. Terapia połykania to nauka trudnych i wymagających skoordynowania ruchów, a ponadto wiąże się z obróbką jedzenia.

Jak w takich warunkach zmuszać dziecko do jedzenia? Nie da się, nie można i mam nadzieję, że żaden logopeda tego nie robi.

Terapia połykania w takich wypadkach wymaga zmiany naszego myślenia. Logopeda musi zrozumieć, że kiedy terapia karmienia i terapia połykania są konieczne, potrzeba zacząć od zastanowienia się, jak ciało odbiera bodźce, przenieść część terapii integracji sensorycznej na zajęcia logopedyczne, multiplikować działania odwrażliwiające, aby zyskać zaufanie pacjenta, oswoić dziecko z dotykiem i móc osiągnąć zamierzone cele.

Ponownie umieszczam tu grafikę, która teraz ma jeszcze większy sens.

Na koniec dodam, że w przypadku międzyzębowości pomiędzy terapią karmienia i odwrażliwianiem, a reedukacją połykania, czekają jeszcze inne fundamenty, takie jak np. oddychanie.

Pobierz grafikę z fundamentami, aby lepiej zapamiętać skuteczną kolejność działań 🙂
Jeśli obserwujesz mnie dłużej, to na pewno już to wiesz 🙂

Dziękuję, że czytasz to do końca 🙂

A teraz pora na notatki. Weź kartkę z długopisem i po lewej stronie wypisz, co ważnego wyciągnęłaś z tego posta, a po prawej jedną nowość, którą przez najbliższy miesiąc będziesz wprowadzać na terapii. 🙂 Stosując te wskazówki wkrótce zobaczysz niebagatelną różnicę 🙂

__________________________

Jeśli chcesz wprowadzić zmiany razem ze mną, to mam dla Ciebie dobrą wiadomość. Na mojej nowej platformie ze scenariuszami zajęć logopedycznych ENTELO zakupisz plan terapii oraz scenariusze zajęć, które pomogą Ci prowadzić skuteczne terapie. Platforma ruszy niebawem 🙂 Już nie mogę się doczekać tego momentu 🙂 Jeśli i Ty chcesz skorzystać z przygotowanych zajęć w PDF, zapisz się na specjalną listę oczekujących – a ja poinformuję Cię, kiedy wszystko będzie gotowe.

Zapisz się na listę oczekujących:

TU.